1. HEKİMİN MESLEĞİ UYGULARKEN AHLAKİ İLKELERE BAĞLI OLMA HAKKI:
Hekim mesleğini uygularken ahlaki ikilemlerde kalabilir, yasal, politik, toplumsal ve ekonomik değerlerle çatışabilir, hekimin özgür ve bağımsız karar verme hakkı olmalıdır.
2. YETERLİ ZAMAN AYIRMA HAKKI:
Hekimden hastasına gerekli özeni göstermesi, bilgi ve belgeleri iyi bir şeklide kaydetmesi, hastaya hastalığı ile ilgili bilgileri vermesi beklenmektedir. Bunların hepsi zaman alan eylemlerdir. Bu nedenle de bir hekim bir poliklinikte günde 20 hastadan fazlasına bakmama hakkına sahiptir. (Tababet Uzmanlık Yönetmeliği M.10.)
3. HASTAYI REDDETME HAKKI:
Hasta - hekim ilişkisinin temelinde yer alan öğe güvendir. Bu durum hekimlik onurunun korunmasının olmazsa olmaz koşuludur. Kısaca Doktor ya da Diş Hekimi acil yardım, resmi ya da insani görevin yerine getirilmesi hariç olmak üzere, mesleki ve kişisel nedenlerle hastaya bakmayı rededebilir. (Tıbbi Deontoloji Tüzüğü)
4. İYİLEŞME GARANTİSİ VERMEME HAKKI:
Hekim bilimsel gereklere uygun olarak tanı koyar ve gereken tedaviyi uygular. Bu çalışmaların şifa ile sonuçlanmamasından dolayı, deontoloji bakımından tenkit edilemez. (Tıbbi Deontoloji Tüzüğü 13. madde)
5. TEDAVİ YÖNTEMİNİ SEÇME HAKKI:
Bir hastalığın tedavisinde aynı anda birden fazla tedavi yöntemi uygulanabilmekte ise, hekim bunlardan dilediğini seçmeye özgürdür. Fakat uzun zamandan beri bilinen ve genel olarak kabul edilmiş yöntemlere öncelik vermelidir.
6. DANIŞMA HAKKI:
Hekimin gerek duyduğu anda konsültasyon hakkı olmalıdır.
7. ÇAĞDAS, BİLİMSEL TIP OLANAKLARINI UYGULAMA HAKKI:
Bu durumda resmi bir hastaya bakıyorsa hekim hastasını ileri bir merkeze sevk edebilir.
8. BASKI ALTINDA OLMADAN MESLEĞİNİ UYGULAMA HAKKI:
Mesleki uygulamada hekimin gereksinim duyduğu klinik özgürlüğün sağlanmasına engel olabilecek her türlü baskı girişimi mesleğin doğasıyla çelişir. Özellikle adli hekimlik alanında sorun çıkartabilen bu durumda hekim; Cumhuriyet Savcılığına, başvurabilir.
9. KENDİ DEĞERLERİNE TERS DÜŞEN DURUMLARDAN KAÇINMA HAKKI:
Hastanın değerlerine saygı duyulan bir ilişkide hekim kendi değerlerini savunabilir. Bir hekim kendi değerlerine ters düşen uygulamalara zorlanmamalıdır.
10. SAĞLIĞINI KORUMA HAKKI:
Hekim, mesleğini uygularken sağlık risklerini en aza indirecek çalışma koşullarını talep etme hakkına sahiptir.
11. YETERLİ BİR GELİR DÜZEYİ TALEP ETME HAKKI:
Hekimlik mesleğindeki gelişmelerin izlenmesi belirli bir bedel gerektirir. Hukuken hekimin kendini ülke tıbbının gelişim düzeyinde yetiştirmesi gerekir. Bu durum, hekimlerin kitap alımı, dergi aboneliği ve kongre katılımı için bütçelerinden belirli bir pay ayırmalarını gerektirir. Yaptıkları ağır mesleki bilgi ile yoğun emek gerektiren ve riskli hizmetin karşılığı ödenmelidir.
12. TANIKLIKTAN ÇEKİLME HAKKI:
Hekim meslek sırrının söz konu olduğu durumlarda tanıklıktan çekilebilir (Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HUMK) 245/4, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (CMUK) 48.madde).
